بازار کار رشته MBA یکی از نکاتی است که بسیار مورد توجه دانش پذیران این رشته قرار می گیرد. تمام افرادی که دوره MBA را می گذرانند می خواهند نتیجه مثبت آن را در شغل و درآمد خودشان ببینند. حتی پیش از تصمیم گیری در مورد ثبت نام در این دوره یا انتخاب مدرسه کسب و کار مورد نظر، فرد باید چشم اندازی به آینده خود داشته باشد؛ دست کم، برای اینکه بداند هزینه ای که صرف گذراندن دوره می شود به چه شکل قرار است جبران شود.
از این رو آگاهی از بازار کار رشته MBA اهمیت زیادی دارد. مواردی مانند میزان حقوق دریافتی، شهرت و وضعیت تجاری شرکت های پذیرنده این مدرک و موقعیت مکانی آنها در این بررسی ها مورد توجه فرد متقاضی قرار می گیرد.
شرکت های ارائه دهنده خدمات مشاوره در رتبه بالایی برای استخدام دارندگان مدرک MBA قرار دارند و بیش از یک سوم فارغ التحصیلان این رشته، در این دست شرکت ها مشغول به کار می شوند که با توجه به حقوق بالای این مشاغل، جای تعجبی هم ندارد. همچنین با توجه به تدریس سرفصل های کارآفرینی در دوره های مدیریت و تشویق دانش پذیران به تاسیس کسب و کارهای جدید، شرکت های تازه تاسیس و استارت آپ ها نیز در فهرست گسترده ترین بازار کارها برای رشته MBA قرار می گیرند.
با اینکه بیشتر فارغ‌التحصیلان و دارندگان مدرک MBA در پست‌های مشاوره‌ای، بانک‌داری و مالی مشغول به کار می‌شوند، هنوز گزینه‌های دیگری برای استخدام این افراد در بازار تجارت وجود دارد. شرکت‌های بسیاری علاقه‌مند به استخدام متخصصین MBA در موقعیت‌های مدیریتی با حقوق بالا هستند که شاید برخی از آنها دور از تصور به نظر برسند؛ شرکت‌هایی در حوزه فناوری، رسانه، خرده‌فروشی و رستوران‌داری. این شرکت‌ها در مقیاس جهانی فعالیت دارند و مشاغل مدیریتی در آنها جزو پول‌سازترین پست‌های مدیریت کسب و کار به شمار می‌روند. در اینجا 10 شرکت بزرگ بین‌المللی که بازار کار رشته MBA در آنها بسیار جذاب و پردرآمد است را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
بازار کار رشته MBA در خارج از کشور :
برگر کینگ (Burger King):
برگر کینگ بیش از 18 هزار شعبه رستوران در سراسر جهان و بیش از 1 و نیم میلیارد دلار درآمد سالانه دارد. هر روز 11 میلیون مشتری از درهای این رستوران عبور می‌کنند و کادر خدماتی، کارکنان آشپزخانه، سرآشپزها و پیشخدمت‌ها به آنان خوشامد می‌گویند. برای استخدام در برگر کینگ، نیازی به پخت همبرگر بزرگ‌تر از اندازه معمول نیست؛ بلکه این شرکت به دنبال افرادی شایسته برای مدیریت، سازماندهی، بازاریابی و اداره‌ی شعبه‌های خود است.
این شرکت از استخدام‌کنندگان برتر دانش‌آموختگان MBA از مدرسه های کسب و کار بین‌المللی چین و اروپا (CEIBS) است و افراد مناسب را برای مشاغلی چون بازاریابی انتخاب می‌کند. کارمندان مدیریتی در این شرکت می‌توانند سالانه بیش از 90 هزار دلار درآمد داشته باشند.
نایک (Nike) و بازار کار رشته MBA :
تصویر بازیکنان تیم بسکتبال روی بیلبوردی در میدان تایمز، گلف‌باز معروف سرگرم ورزش گلف یا تنیس‌باز حرفه‌ای در حال ضربه زدن به توپ، و ورزشکارانی که سر تا پا محصولات شرکت نایک را به تن دارند، تصویر شناخته‌شده این شرکت است. اما نایک تنها به دنبال جذب ستاره‌های دنیای ورزش نیست. این شرکت در جست‌و‌جوی تخصص‌های سطح بالا در دنیای کسب و کار، توجه زیادی به دانش‌آموختگان ام بی ای دارد.
فیل نایت (Phil Knight) یکی از موسسین نایک خود نیز مدرک MBA را اخذ نموده است. بخش استخدام این شرکت از سال 2019 تا کنون با مدارس کسب و کار در ارتباط است تا دارندگان مدرک MBA را که از توانایی و استعداد لازم برخوردار هستند، به همکاری دعوت نماید.
بازار کار رشته MBA در شرکت نایک در بخش‌های بازاریابی، استراتژی، فروش، تحلیل داده‌ها و بخش‌های سرپرستی متمرکز شده و با مهارت‌های کسب شده توسط دانش‌آموخته‌های MBA تناسب بسیار بالایی دارد. سطح درآمد در این شرکت نیز بالاست و انتظار می‌رود یک مدیر خدمات بین 74 تا 132 هزار دلار درآمد سالانه داشته و حقوق یک مدیر مالی تا 174 هزار دلار هم افزایش پیدا کند.
فیس‌بوک (Facebook) :
شریل سندبرگ (Sheryl Sandberg) مدیر ارشد عملیات فیس‌بوک، اعلام کرده بود که اعتقادی به کاربرد مدرک MBA در شرکت‌های بزرگ حوزه فناوری ندارد. او که خود فارغ‌التحصیل MBA است، می‌گوید این برنامه به او مبنایی برای درک مقتضیات دنیای کسب و کار داده، اما مدرک در درجه دوم نسبت به مهارت‌ها قرار دارد. با این حال، گذراندن یک دوره MBA به دانش‌آموختگان طرز فکر سریع و زیرکانه را آموزش میدهد که برای پیشرفت در شرکت‌های بزرگ فناوری مورد نیاز است.
آدام وارد (Adam Ward) سرپرست بخش استخدام فیس‌بوک می‌گوید: «ما عاشق دانشجویان MBA هستیم که می‌خواهند آستین‌های خود را بالا بزنند و چیزها را درست کنند، مشکلات را حل کنند، خطر کنند و در مواجهه با مشکلاتی که داریم خلاق باشند.»
فیس‌بوک فارغ‌التحصیلان MBA را از مدرسه کسب و کار Esade به استخدام خود درآورده است.
مایکروسافت (Microsoft) :
طبق اعلام ساتیا نادلا (Satya Nadella) مدیر عامل مایکروسافت و فارغ‌التحصیل MBA از مدرسه کسب و کار شیکاگو، مایکروسافت سالانه چند صد نفر دانش‌آموخته‌ی MBA را از حدود 150 مدرسه کسب و کار در چهل کشور استخدام می‌کند. در حقیقت، این شرکت در فهرست پنج شرکت برتری است که دانشجویان MBA را از مدارس کسب و کار برتر مانند INSEAD، مدرسه کسب و کار استنفورد و مدرسه دانشگاه وارتون پنسیلوانیا به استخدام خود درمی‌آورد. این موقعیت‌های شغلی در زمینه‌هایی مانند بازاریابی و تبلیغات، مالی، عملیاتی و فروش و در بیش از 70 کشور جهان هستند.
مایکروسافت به تدریج از یک شرکت سنتی نرم‌افزار به یک شرکت ارائه‌دهنده خدمات تبدیل شده است. این تغییر نیاز به خلاقیت‌های کسب و کار را حتی بیشتر از قبل کرده، که موجب شده مایکروسافت به مقصد جذاب‌تری در بازار کار رشته MBA تبدیل شود. مایکروسافت همچنین اهمیت زیادی برای نیروهای استخدامی خود قائل است؛ چنان‌که از این شرکت در مجلات Forbs و Fortune به عنوان یکی از بهترین شرکت‌ها برای کار نام برده شده است.
میانگین شروع حقوق و پاداش برای دانش‌آموختگان MBA در ساختمان مایکروسافت واقع در واشنگتن، برای مدیران مالی، مدیران بازاریابی محصول و مدیران برنامه‌ریزی تجاری و استراتژیک کمی بیش از 160 هزار دلار است. در سال 2017 استخدام این شرکت با مدرک MBA حدود 30 درصد نسبت به سال قبل از آن افزایش پیدا کرد و بسیاری از آنها از برنامه کارآموزی تابستانی استفاده کردند.
مایکروسافت افراد جدید استخدامی را به آکادمی مخصوص فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هدایت می‌کند تا آنها را برای مشاغل تمام‌وقت آماده کند. این آکادمی یک برنامه توسعه شغلی سرعت‌یافته به مدت هشت ماه است که برای جذب، استخدام و ارتقای دانش‌آموختگان MBA طراحی شده، و از این جهت با کارآموزی تفاوت دارد که شخص در کنار شغل تمام‌وقت در شرکت، به تحصیل آن می‌پردازد.
اوبر (Uber) :
شرکت خدمات‌رسانی اوبر در سال‌های اخیر بسیار خبرساز بوده است. اوبر در بیشتر از 785 شهر جهان فعالیت دارد و در برخی از این شهرها، بیشتر از سایرین از خدمات این شرکت استفاده می‌شود. اخیرا اتفاقاتی در این شرکت افتاده و با تغییر مدیریت و استخدام اولین سرپرست زن تنوع‌بخشی جهانی شرکت، تعداد زنانی که در این شرکت در نقش‌های مدیریتی مشغول به کار بوده‌اند 4.3 درصد رشد داشته است.
اوبر با فراهم آوردن بازار کار رشته MBA برای دانش‌آموختگان، تصویر برند خود را بهبود بخشیده و با ارائه یک دوره کارآموزی ویژه خود، متخصصان این حوزه را در زمینه‌های مدیریت محصول، بازاریابی و مالی به کار می‌گیرد. دانشجویان MBA دو مدرسه تجاری در سال 2019 در اوبر استخدام شده‌اند.
بیشتر بخوانید : رشته MBA چیست ؟
بازار کار رشته MBA در شرکت ادوبی (Adobe) :
در کنار مایکروسافت و اپل که بازار کار رشته MBA در آنها بسیار جذاب است، می‌توان از یک شرکت بزرگ دیگر در حوزه تکنولوژی نام برد. ادوبی یک شرکت آمریکایی چندملیتی در حوزه نرم‌افزارهای کامپیوتری است که در فهرست استخدام‌کنندگان MBA در سال 2016 جایگاه هفتاد و ششم را به خود اختصاص داده و به مدت 16 سال در فهرست 100 شرکت برتر برای اشتغال نیز حضور داشته است.
به لطف نرم‌افزارها، سیستم‌های ابری و خدمات بازاریابی، این شرکت به یک برند شناخته‌شده در حوزه نرم‌افزار و تکنولوژی تبدیل شده و مکانی جذاب برای فارغ‌التحصیلان MBA است. افراد تازه استخدام شده تقریبا در تمام بخش‌ها می‌توانند فعالیت داشته باشند، اما بیشتر آنها در بخش مدیریت و توسعه محصول مشغول به کار می‌شوند. تمام کارکنان ادوبی، تبلیغ کنندگان محصولات این شرکت محسوب می‌گردند. این شرکت نیز درآمد خوبی به کارمندان خود، به ویژه کارمندان MBA پرداخت می‌کند. متوسط پایه حقوق یک فارغ‌التحصیل MBA در این شرکت 130 هزار دلار در سال است که کمی از متوسط حقوق MBA در حوزه فناوری بالاتر است.
رقابت تجاری شرکت ادوبی فرصت مناسبی برای رقابت و دیده شدن کسانی است که قصد دارند با مدرک خود در این شرکت استخدام شوند. چالش تجزیه و تحلیل ادوبی یک رقابت با محوریت آنالیز داده‌ها است که یک بازار کار رشته MBA محسوب می شود و دارندگان مدرک مدیریت حرفه‌ای تجاری را به چالش می‌کشد تا از محصولات ادوبی، برای حل یک مشکل شرکتی استفاده کنند. هر ساله بیش از 50 هزار دلار به متقاضیان مدارس معتبر که رتبه‌های برتر را در این رقابت به دست بیاورند، اهدا می‌شود.
فارغ‌التحصیلان MBA همچنین می‌توانند برای برنامه‌ی شغلی گردشی دو ساله‌ی این شرکت درخواست دهند که به آنها امکان میدهد بین سه تیم مختلف از واحدهای تجاری خاص یا گروه‌های عملکردی در گردش باشند. سپس در پایان دو سال، امکان این را دارند که تصمیم بگیرند کدام موقعیت در کدام تیم، برایشان بهترین است.
هیلتی (Hilti) :
هیلتی یک شرکت تولیدی چند ملیتی در لیخن‌اشتاین است که بیشتر محصولات تولیدی خود را برای صنعت ساخت و ساز طراحی می‌کند. ممکن است نام این شرکت به گوش چندان آشنا نباشد، اما با داشتن دفتر در 120 کشور جهان و نزدیک به 30 هزار کارمند، هیلتی یک شرکت بزرگ با فعالیت گسترده‌ی بین‌المللی و تیم‌های فروش جهانی محسوب می‌گردد. این شرکت در سال 2018 نزدیک به 6 میلیارد فروش خالص داشته، و درآمد سالانه‌ی یک مدیر فروش در آن می‌تواند تا 144 هزار دلار در سال نیز افزایش پیدا کند. این یک شغل ایده آل است و نشان میدهد که بازار کار رشته MBA چقدر پردرآمد و جذاب است. در سال 2019 چهار نفر از دانش‌آموختگان مدرسه کسب و کار IMD در شرکت هیلتی استخدام شدند.
بازار کار رشته MBA در شرکت اپل (Apple) :
اپل هم یک شرکت بزرگ دیگر در زمینه فناوری است که توسط تیم کوک (Tim Cook) که خود فارغ‌التحصیل MBA از دانشگاه دوک (Duke) نیز هست، مدیریت می‌شود. از سال 2011 و زمان تصدی این مسئولیت، اپل تحت سرپرستی کوک میزان جذب نیروهای MBA را افزایش داده است. این شرکت به منظور یافتن استعدادهای کارآمد و با انگیزه، بازار کار رشته MBA را برای دانش‌آموختگان این حوزه ارائه داده و به دنبال کسانی می‌گردد که درک قوی از خصوصیات و کاربردهای محصولات، اشتیاق مشتریان برای خرید و اخلاق کاری حرفه‌ای داشته باشند.
بیشتر بخوانید : مدیریت کسب و کار چیست ؟
شاغلین MBA در اپل حقوق خوبی نیز دریافت می‌کنند که میزان آن می‌تواند از 96 هزار دلار تا 133 هزار دلار متغیر باشد. داشتن یک مدرک MBA به معنی داشتن امکان ورود به دفاتر و بخش‌های متعددی در این شرکت و ضمانت رشد و ترقی است. برخی از مدیران ارشد اپل سالانه تا 300 هزار دلار درآمد کسب می‌کنند که این شرکت را در زمره پردرآمد‌ترین شرکت‌های فناوری جهان قرار میدهد. یکی از بهترین روش‌های ورود به این شرکت، برنامه کارآموزی اپل ویژه فارغ‌التحصیلان ام بی ای است؛ به این صورت که از فارغ‌التحصیلان مدرسه کسب و کار هاروارد، مدرسه کسب و کار استنفورد و چند مدرسه دیگر دعوت به استخدام صورت می‌پذیرد.
والت دیزنی (Walt Disney) :
اغلب وقتی نام این شرکت را می‌شنویم به یاد استودیوهای فیلم‌سازی، پارک‌های موضوعی، کشتی‌های تفریحی و همان موش معروف سیاه و سفید می‌افتیم. اما پست این صحنه‌های خارق‌العاده و جادویی، تعداد زیادی از متخصصان MBA حضور دارند که در بخش‌های مختلف استودیوی فیلم دیزنی، تفرج‌گاه‌ها و پارک‌های موضوعی بین‌المللی، شرکت‌های رسانه‌ای و شبکه‌های پخش‌کننده محصولات دیزنی همچون ESPN و ABC مشغول به کار هستند.
بازار کار رشته MBA در این شرکت تصویر جذابی را به فارغ‌التحصیلان این حوزه عرضه می‌کند. دارندگان مدرک ام بی ای در دیزنی حقوقی با میانگین 93 هزار دلار در سال دارند و با توجه به اینکه یک فارغ‌التحصیل MBA شاغل در دیزنی در هیجان‌انگیزترین و جادویی‌ترین شرکت در جهان فعالیت دارد، این رقم بد به نظر نمی‌رسد.
برای جذب استعدادهای MBA، دیزنی یک برنامه‌ی کارآموزی را به دانشجویان مدارس سطح بالا ارائه میدهد تا فرصت پیدا کنند مهارت‌های خود را به مدیران برتر این شرکت نشان دهند. کارآموزی حرفه‌ای شرکت دیزنی یک تجربه کاری واقعی را در اختیار قرار میدهد و کارآموزان در تیم‌های شکل گرفته به ارائه اقدامات و نتایجی می‌پردازند که مورد اعتماد مدیران این شرکت قرار می‌گیرد. کارآموزان تابستانی به مدیریت ارشد و یا شبکه رهبری صنعت معرفی می‌گردند. همچنین فارغ‌التحصیلان مدارس برتر می‌توانند دوره‌های شش ماهه همکاری با حقوق با این شرکت داشته باشند. این همکاری شش ماهه از ماه ژانویه تا جولای، یا جولای تا دسامبر قابل انجام است.
والمارت (Walmart) :
فروشگاه‌ها به خودی خود اداره نمی‌شوند. گرچه اکثر افراد تصور می‌کنند والمارت یک فروشگاه خرده‌فروشی با حداقل حقوق و دستمزد است، دفاتر این شرکت همواره در جست‌و‌جوی مستعدترین افراد با مدرک MBA هستند که در جذب و تعداد مشتریان (230 میلیون مشتری هفتگی) این فروشگاه زنجیره‌ای تاثیر دارد. یک متخصص MBA در والمارت میانگین 102 هزار دلار حقوق دریافت می‌کند و این میزان حقوق برای مدیران و کارکنان ارشد تا 123 هزار دلار در سال نیز می‌رسد.
بازار کار رشته MBA در فروشگاه‌های والمارت نیز از طریق برنامه‌ی کارآموزی این شرکت است. دوره‌های کارآموزی 10 هفته به طول می‌انجامد و در چند دفتر مشخص ارائه می‌شود. به کارآموزان پروژه‌ای مخصوص به خودشان داده می‌شود که در طول تابستان آن را مدیریت کنند. این پروژه‌ها از طرف دپارتمان‌هایی چون بازاریابی، تجارت الکترونیک، خرید و فروش کالا و سایر تعیین می‌گردد. کارآموزان حقوق مناسبی بین 5 تا 8 هزار دلار ماهیانه دریافت می‌کنند و بسیاری از آنها برای موقعیت‌های تمام‌وقت دعوت به کار می‌شوند و یا در پایان تابستان به دوره‌ی کارآموزی بازمی‌گردند.
شرکت‌های نام برده شده، تنها تعداد محدودی از شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگی هستند که دانشجویان و کسانی که مدرک مدیریت حرفه‌ای کسب و کار را دریافت کرده‌اند، می‌توانند به استخدام در آنها امیدوار باشند. بازار کار رشته MBA بسیار متنوع و گسترده است و تقاضا برای دانش‌آموختگان MBA روز به روز بیشتر می‌شود. در ایران نیز با توجه به رقابتی‌تر شدن مشاغل و اهمیت روزافزون به دانش و مهارت‌های کاربردی مدیریت، ظرفیت پذیرش دارندگان مدرک MBA بالاست؛ از این رو می‌شود گفت MBA راه قطعی و گام مهمی برای پیشرفت سازمانی و داشتن یک شغل پردرآمد مدیریتی محسوب می‌شود.
سوالات متداول شما عزیزان :
سوال: آیا تنوع صنایع و کسب‌و‌کارهایی که دانش‌آموختگان MBA را به استخدام خود درمی‌آورند، محدود به موارد گفته شده است؟
پاسخ: به طور قطع، خیر. هر کجا که به مدیریت، هماهنگی، رهبری، برنامه‌ریزی، تجزیه و تحلیل، آمار، حسابداری، اقتصاد و تحلیل مالی، منابع انسانی، بازاریابی و برند سازی نیاز باشد، مدرک MBA می‌تواند مفید واقع شود. این نشان میدهد تقریبا در تمام کسب و کارها و سازمان‌ها به کسانی که مهارت‌های مدیریتی را در سطح عالی و حرفه‌ای یاد گرفته‌اند، نیاز است و بازار کار رشته MBA وجود دارد . کدام شرکت را می‌توانید نام ببرید که دست کم با یکی از موارد گفته شده سر و کار نداشته باشد؟ و تازه این تنها بخشی از مباحثی است که در دوره‌های MBA آموزش داده می‌شود.
پاسخ: هنر می‌تواند بسیار درآمدزا باشد؛ به شرطی که راه آن را بشناسید. محصول هنری نیز مثل هر محصول دیگری به بازاریابی و تبلیغات و شناخت مخاطب نیاز دارد. تیم‌های هنری مانند تیم‌های طراحی داخلی به ساماندهی و رهبری احتیاج دارند و یک شرکت فعال در زمینه مد و پوشاک باید بتواند نیازها و سلیقه آینده مشتریان خود را در آینده پیش‌بینی کند تا بر اساس آن اقدام به تولید محصول نماید. مثال‌های یاد شده تنها بخش کوچکی از چیزی هستند که یک کسب و کار برای موفقیت در بازار تجارت و ادامه حیات خود به آن نیاز دارد؛ بنابراین پاسخ این سوال مثبت است.
پاسخ: در ایران نیز شرکت‌ها و سازمان‌های مختلفی در زمینه‌های نفت و گاز و پالایش، داروسازی، صنایع غذایی، شرکت‌های خدمات‌رسانی حمل و نقل، ارتباطات و شبکه، توسعه‌دهندگان برنامه‌های تلفن همراه، کارگزاری‌های بورس، بنگاه‌های انتشاراتی، شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی، وارد کنندگان کالاهای الکتریکی، فروشگاه‌های اینترنتی و… به فارغ‌التحصیلان MBA نیاز دارند و در بازه‌های زمانی مختلف اقدام به استخدام افراد مناسب با این تخصص می‌نمایند.
پاسخ: این خیلی مهم است که شما مدرک خود را از یک موسسه نام آشنا و با سابقه دریافت کرده باشید. در مدارس کسب و کار با کارنامه آموزشی درخشان‌تر، شما می‌توانید از محضر اساتید خبره‌تری بهره ببرید، تجربه آموزشی بهتری را به دست بیاورید و به دانش خود اطمینان بیشتری داشته باشید. به علاوه برای بسیاری از سازمان‌ها اهمیت دارد که مدرک MBA شما از کدام موسسه اخذ شده است. هنگام ثبت نام در دوره MBA به فهرستی از موسسات و مدارس برمی‌خورید که بعضی از آنها سابقه بیشتری دارند و بعضی خیر، به همین منظور باید موسسه‌ای را انتخاب کنید که بدانید شما را به هدف یاد شده می‌رساند.
